SARUHANLI - Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığının talebi üzerine zeytinyağının dökme olarak ihraç edilmesine yasak getirildiğini açıkladı.
Gerekçe olarak; koronavirüs pandemisinin yarattığı belirsizlik ortamı gösteriliyor.
Hele hele enflasyonun düşürülmesi gibi bir gerekçe de var ki çiftçi resmen AKP’nin sorumlu olduğu ekonomik krize kurban edildiği anlaşılıyor.
Yıllardır Suriye’den ihraç kaydıyla getirilen ve iç piyasaya sürülen zeytinyağları ile mücadele veren bir Milletvekili olarak, ithalat serbestliği kadar, ihracat yasağının da üreticiye ağır darbe vuracağını söylüyoruz.
Zeytinyağı ihracatımızın yarısının dökme olarak yapıldığını düşünürsek bu yasak ihracatçılarımız da ciddi sıkıntı yaşayacak
Böyle bir karar kabul edilemez. Çünkü yüz binlerce zeytin ve zeytinyağı üreticisi çiftçinin elindeki zeytinyağlarının fiyatı düşecek ve çiftçi yine zarar ettirilecek.
Bu kararı alanlar ihracat bağlantısı yapan ihracatçılarımızın yaşayacağı sıkıntıyı dikkate almışlar mıdır?
31 Ekim 2021 tarihinde yasak kalktığında ihracatçılarımız kaybettikleri pazarda yeniden yer alabilecekler midir?
Bu durumda uluslararası pazarda nasıl rekabet edeceğiz?
Zeytinyağının İhracat İçindeki Payı Düşüyor
Kaldı ki ihracat rakamları da bu yasak kararının doğru olmadığını gösteriyor.
Örneğin 2019 yılında 43 bin ton zeytinyağı ihracatımız var. Aynı yıl 23 bin tonu Suriye’den ihraç kaydıyla getirildiğine göre ihracatımızın yarısını Suriye’den getirilen zeytinyağı oluşturuyor.
İhracat rakamlarına baktığımızda yıllar itibariyle artış olsa da dünya zeytinyağı ihracatındaki payımız giderek azalmaktadır.
2001 yılında dünya zeytin ve zeytinyağı ihracatındaki payımız % 5,5 iken, 2019 yılında % 1,6’ya gerilemiştir.
2001 yılında zeytin ve zeytinyağı ihracatının toplam ihracat içindeki payı % 0,5 iken, 2019 yılında % 0,1’e düşmüştür.
Fiyatların Düşmesi Asla Tüketiciye Yansımayacak
Bilindiği üzere tüm tarım ürünleri sektörleri gibi zeytinyağı sektörü de hassas bir sektördür. İhracat ve ithalat iç piyasada ürün fiyatlarını doğrudan etkilemektedir.
İhracat yasağı üreticinin elindeki zeytinyağı fiyatının düşmesine neden olacak yada bilerek düşürülecektir.
Daha önceki deneyimlerden bu kısıtlamaların tüketici fiyatlarına yansımadığı da görülmüştür.
Uzun süreden beri zeytinyağı üzerinde bir takım oyunlar oynanmaktadır. Zeytinyağı fiyatlarını düşürmek için çaba gösterildiğini biliyoruz ve maalesef Tarım ve Orman Bakanlığı buna alet edilmiştir.
Bütün bitkisel yağlarının fiyatı artmışken, çiftçinin maliyetleri artmışken Bakanlığın böyle bir tezgaha alet olması kabul edilemez.
Çiftçinin Zararı Karşılanacak mı?
Zaten bu yıl yaşanan kuraklık ve diğer iklimsel sorunlar yüzünden bir çok bölgede geçen yıllara göre rekolte düşük gerçekleşmiştir. Dolayısıyla zeytindeki yağ oranı da bundan olumsuz etkilenmiş ve üretim de azalmıştır.
Düşmeyen tek şey üreticinin maliyetleri idi. Maliyetler % 30-80 oranında arttığını uzmanlar sık sık dile getiriyorlar.
Düne kadar çiftçinin elindeki zeytinyağının fiyatı 23-24 liraydı, bu neredeyse maliyet fiyatı. Yarın ise ne olacağı belli değil.
Bilinen tek şey fiyatların düşeceğidir. Buna rağmen Bakanlık çiftçinin zararını telafi edecek bir önlem de almamıştır.
AB ülkeleri çiftçisi zeytinyağına 1 avro destek alıyor. Bizde hala 80 kuruş. Üreticimiz 3,5 lira destek için yıllardır mücadele veriyor maalesef sesini bir türlü duyuramıyor.
Tarım ve Orman Bakanına sormak istiyorum. 6 ay ihracat yapılmayacaksa, çiftçi elindeki zeytinyağını zararına satmak zorunda kalırsa verilen destekler artırılacak mı ya da 4 lira gibi telafi ödemesi yapılacak mı?
Suriye’den Zeytinyağı Getirilmesine Son verilecek mi?
Asıl sorulması gereken Suriye’den gümrüksüz vergisiz zeytinyağı getirilmeye devam edilecek mi?
Türk üreticisinin ürettiği zeytinyağına ihracat yasağı getirilirken, Suriye zeytinyağının ihracatına devam edilecek mi?
Ambalajlı Zeytinyağı İhracatı Desteği Artmalı
Zaman içerisinde ambalajlı yağ ihracatı desteği üçte bire düştü. Bu durum dökme zeytinyağı ihracatının artmasına neden oldu. Hükümet yasak koydu ama ambalajlı ihracat için de teşvik edici bir girişimde bulunmadı.
Yapılması gereken uluslararası piyasada marka oluşturmak, kalite standardı yakalamak için ambalajlı ihracat desteğinin artırılması ve teşvik edilmesidir.
Zeytinyağında Büyük Tezgah Var
Zeytinyağı üreticileri olarak ihracat yasağını ilk duyduğumuzda kızdık ama şaşırmadık.
Tarımda oynanan oyunları her gün görüyoruz, gümrüksüz ithalat izinleri, günlük ithalat kararnamelerini, yüksek rekolte açıklamalarını biliyorduk ama ihracat yasağını uzun yıllar sonra yeniden duyduk.
Rekoltenin en yüksek olduğu yıllarda Tunus’tan zeytinyağı ithal edildi, Suriye’nin Afrin bölgesinden yıllardır gümrüksüz, vergisiz ihracat kaydıyla zeytinyağı getirilip iç piyasaya sürüldüğünü defalarca gündeme getirdim.
Bunlardan hep çiftçimiz zarar gördü. Şimdi de ihracat yasağı ile çiftçiye darbe vuruyorlar.
