SARUHANLI - İran’ın Türkiye sınırına yakın bölgesinde meydana gelen 5,9'luk depremden Van'ın Başkale ilçesinde ağır hasara ve can kaybına neden oldu maalesef…
İlk belirlemelere göre 8 vatandaşımız yaşamını kaybetti. 18 yaralımız var.
Depremde yaşamını yitiren vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet yaralılara acil şifalar dilerim.
Bu deprem bir kez daha gösterdi ki, köy evleri ve kerpiç yapılar daha çok zarar görüyor. Bu yüzden 6’dan az şiddetteki depremler bile yıkıma ve can kaybına neden oluyor.
Elazığ ve Akhisar depremlerinin ardından 10 Şubat 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Fuat OKTAY tarafından yanıtlanması istemiyle Mecliste verdiğim soru önergesinde, köylerdeki riskli yapıların “köysel dönüşüm projeleri” ile yenilenmesi gerektiğini belirtiştim.
“Deprem Yıkar, Biz Yaparız” anlayışından vazgeçmeliyiz.
Bu depremlerin yaraları sarılacak, zararları bir şekilde karşılanacaktır. Depremlerden sonra, zarar gören köylerde zararın karşılanması yönünde çalışmalar yapılmaktadır ki hasar tespit çalışmaları, hak sahipliği, listelerin hazırlanması, askı süreleri mahkemeler derken bu süreç yıllar almaktadır.
Fakat deprem riski altında bulunan kırsal bölgeler köyler için can kayıplarını önlemeye ve deprem zararlarını azaltmaya yönelik hiçbir çalışma yapılmamaktadır.
Kentsel Dönüşüm Projeleri Rant Odaklı
Depremlerde can kaybının önlenmesi ve zararların en aza indirilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasının zorunlu olduğunu son bir ayda yaşadığımız üç büyük deprem bize gösterdi.
Çünkü depremlerle yaşamak zorunda olduğumuz bir coğrafyada yaşıyoruz. Bugün Manisa’da Elazığ’da Van’da yarın başka bir yerde bu depremler mutlaka olacak. Önemli olan depreme hazırlıklı olmak.
6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılan deprem zararlarını önlemeye yönelik tüm çalışmalar şehir merkezlerine yöneliktir.
Ülke genelinde “Riskli Alan” ilan edilen bölgelerin tamamı ilçe ve şehir merkezleri ve büyük kısmı büyükşehirler.
Belediyeler riskli alan ilan ettirdikleri bölgeler için kentsel dönüşüm projeleri ile dönüşüm ve yenileme çalışmaları yapıyorlar fakat bu uygulamalar tamamen RANT odaklı. Manisa dahil bir çok yerde projeler onaylanmasına rağmen yıllardır hiçbir çalışmanın yapılmadığı çok sayıda il ve ilçe de var.
Buna karşın “riskli alan” ilan edilen köy ve kasaba yok.
“Köysel Dönüşüm Projeleri” Hayata Geçirilmeli
Bildiğimiz üzere köy evleri ve yapılarının neredeyse tamamı mühendislik hizmeti görmemiş eski yapılardan oluşmaktadır ve depremde ilk yıkılanlar bu evlerdir.
Bu nedenle köy ve kasabalara yönelik dönüşüm ve iyileştirme çalışmalarının yapılması zorunluluktur.
Dönüşüm kapsamında köylerde ve yörelerde yaşayan vatandaşlarımıza daha güvenli ve sağlıklı binaların yapılması yanında yöresel mimari ile geleneksel köy yaşamının birleştirilmesi ve halkın geçim imkanlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalara projelerde yer verilmesi gerekmektedir.
Bu amaçla deprem bölgelerinde riskli alan ilan edilen veya edilecek olan köy ve kasabalarında yaşamak isteyen, evini yıkıp, depreme dayanıklı yenisini yapmak isteyen vatandaşlara uzun vadeli faizsiz kredi verilmesi uygun olacaktır.
Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve TOKİ Köysel Dönüşüm Projeleri köylerde ve yörelerde yaşayan vatandaşlarımıza daha güvenli ve sağlıklı binaların yapılması yanında yöresel mimari ile geleneksel köy yaşamının birleştirilmesi ve halkın geçim imkanlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
